نورپردازی در فضای درمان در ایجاد فضایی آرام نقش مهمی دارد. در طراحی دکوراسیون داخلی، تأمین روشنایی محیط از مهم‌ترین اصولی است که باید باتوجه‌به کاربری فضا آن را اجرا کرد. رعایت مبانی روشنایی در مراکز درمانی اهمیت زیادی دارد؛ زیرا نور می‌تواند بر روند تشخیص بیماری و بهبود بیمار تأثیر بگذارد.
نورپردازی در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی یکی از عوامل مهم مربوط به رفاه و بهبود بیماران است. به همین دلیل نباید تاثیر نور در مراکز درمانی را نادیده گرفت. در اجرای نورپردازی مراکز درمانی، باید بهترین طراحی متناسب با فضا و محیط اجرا شود. در این مقاله از گروه آرت دیزاین به مدیریت حسام سلیمانی موضوع نورپردازی در فضای درمان را بررسی می‌کنیم.
اهمیت نورپردازی در فضای درمان
فضاهای درمانی از مهم‌ترین بخش‌های بهداشت و درمان در جامعه هستند و باید این فضاها از نظر طراحی داخلی، رنگ و نورپردازی در فضای درمان به گونه‌ای باشند که علاوه بر سادگی، بیشترین کارایی را برای کادر درمان و بیماران داشته باشند. در طراحی دکوراسیون داخلی، تاثیر نور در مراکز درمانی از ابعاد مختلف اهمیت دارد.
از نظر زیبایی‌شناسی با ابعاد جسمانی و بینایی انسان در ارتباط بوده و از نظر روان‌شناختی موجب انتقال حس امنیت، آرامش و امید می‌شود. استفاده از نور به‌ویژه نور طبیعی خورشید، رنگ‌های متناسب با فضا و دکوراسیون داخلی مناسب تأثیرات مهمی دارد که عبارت‌اند از:
- تنظیم چرخه بیولوژیکی بدن انسان
- شفافیت وضوح بصری در محیط
- کاهش حس افسردگی
- افزایش حس مثبت به محیط درمان
- کاهش احساس درد در بیمار و زمان بستری بودن
اصول نورپردازی در استانداردهای جهانی
رعایت مبانی روشنایی در مراکز درمانی و بیمارستان‌ها باید بر اساس استانداردهای جهانی انجام شود. رعایت اصول نورپردازی در فضای درمان در بخش‌های کلیدی مانند اتاق عمل، اتاق بیمار، درمانگاه‌ها، بخش‌های پذیرش از نظر بهداشتی و ایمنی در محیط اهمیت زیادی دارد و باید مطابق با اصول استاندارد باشد. از طرف دیگر نباید تاثیر نور در مراکز درمانی مربوط به بخش‌های اداری، بخش‌های عمومی و حتی آشپزخانه را نادیده گرفت. به دلیل اینکه در این بخش‌ها نیز اصول روان‌شناسی و زیبایی‌شناختی اهمیت زیادی دارند. در ادامه مبانی روشنایی در مراکز درمانی مربوط به بخش‌های مختلف را بررسی می‌کنیم.
1. اصول نورپردازی در اتاق عمل
اتاق عمل یکی از بخش‌های حساس و حیاتی بیمارستان است. به همین دلیل باید تمام اصول نورپردازی در فضای درمان دررابطه‌با اتاق عمل، مطابق با استانداردها و قوانین جهانی اجرا شود. ممکن است برخی عمل‌های جراحی طولانی و خسته‌کننده باشند. این موضوع موجب خستگی و اضطراب کادر درمان و پزشکان در اتاق عمل می‌شود. به همین دلیل باید قوانین مربوط به رنگ و زاویه نور در اتاق عمل کاملاً رعایت شود.
2. نورپردازی در فضای درمان؛ اتاق بیمار
در هنگام اجرای نورپردازی در فضای درمان، اتاق بیمار نیز اهمیت زیادی دارد. به دلیل آنکه بیماران ممکن است مدت‌زمان زیادی را در بیمارستان بستری باشند باید الزامات مربوط به نورپردازی کاملاً رعایت شود. نورپردازی اتاق بیمار باید بدون خمیدگی، درخشندگی زیاد یا خط نوری شکسته باشد. از طرف دیگر نباید در طول شب اتاق بیمار کاملاً تاریک باشد. به دلیل آنکه ممکن است در طول شب بیمار به سرویس بهداشتی نیاز داشته باشد و پرستاران در طول شب وضعیت بیماران را کنترل می‌کنند.
3. نورپردازی راهروها و پله‌های بیمارستان
یکی دیگر از بخش‌هایی که باید مبانی روشنایی در مراکز درمانی را رعایت کرد مربوط به راهروهای بیمارستان است. به دلیل تردد کادر درمان در راهروها و صحبت آن‌ها با یکدیگر برای انتقال اطلاعات، راهروها به‌نوعی فضای کاری محسوب می‌شوند. به همین دلیل لازم است اصول استاندارد نورپردازی در فضای درمان در راهروها نیز رعایت شود. استفاده از المان‌های روشنایی دیواری و سقفی و عناصر روشنایی در امتداد راهروها موجب می‌شود تا این قسمت از فضای درمان عریض‌تر به نظر رسد.
4. تاثیر نور در مراکز درمانی؛ محل انتظار بیماران
یکی دیگر از بخش‌های مربوط به نورپردازی در فضای درمان، سالن انتظار بیماران است. به دلیل ازدحام بیماران و مراجعان، برای این بخش باید میزان نور زیاد باشد و درعین‌حال به صورتی آزاردهنده یا زننده نباشد. علاوه بر توجه به نورپردازی بخش انتظار، باید مسیرهای رفت‌وآمد افراد به بخش‌های مختلف نیز کاملاً روشن و نورپردازی شوند.
5. نورپردازی ورودی مرکز درمان و بخش پذیرش
برای اجرای نورپردازی در فضای درمان در بخش ورودی بیمارستان یا مرکز درمانی، باید اصول امنیتی، آسایش و روان‌شناختی کاملاً رعایت شود. نورپردازی همانند طراحی دکوراسیون داخلی مطب باید برای سالن‌های ورودی مرکز درمانی به صورتی باشد که افراد هنگام ورود به سالن بتوانند مسیر خود را پیدا کنند و از طرف دیگر سالن از قسمت بیرونی ساختمان روشن و زنده به نظر رسد. به‌این‌ترتیب افراد بهتر می‌توانند مسیر دقیق خود را پیدا کنند.
اصول مهم نورپردازی در فضای درمان؛ چراغ‌ها
به دلیل حساسیت فضای درمان و ارتباط آن با جان انسان‌ها، طراحی و اجرای نورپردازی در فضای درمان باید کاملاً مطابق با استانداردهای جهانی باشد. تاثیر نور در طراحی داخلی مطب و طراحی داخلی مراکز درمانی به دلایل روان‌شناختی، بیولوژیکی و زیبایی‌شناختی اهمیت زیادی دارد. به همین دلیل علاوه بر رعایت اصول طراحی نورپردازی، چراغ‌های مورداستفاده نیز اهمیت زیادی دارند. مبانی روشنایی در مراکز درمانی دررابطه‌با چراغ‌ها باید مطابق با این نکات باشد:
کیفیت نوردهی: نور چراغ‌ها باید کیفیت بالایی داشته باشند و نور مناسب و متناسب با فضا را پخش کنند. نور باید به صورتی باشد که در عملکرد پزشک و کادر درمان هنگام معاینه یا عمل جراحی اختلال ایجاد نکند.
- ایمنی: چراغ‌های مورداستفاده در فضای درمان باید در برابر آتش‌سوزی کاملاً مقاوم و ایمن باشد.
- کنترل شدت نور: یکی دیگر از موارد تاثیر نور در مراکز درمانی این است که چراغ‌ها باید قابلیت کنترل شدت نور را داشته باشند. چراغ‌ها باید به صورتی باشند که بر اساس الزامات پزشکی و درخواست بیماران قابل‌تنظیم باشند.
- خاصیت ضدعفونی: برخی چراغ‌ها این ویژگی را دارند که با استفاده از آن‌ها می‌توان فضا را ضدعفونی کرد. استفاده از این چراغ‌ها در بیمارستان و مراکز درمانی اهمیت زیادی دارد.
- اقتصادی‌بودن: برای اجرای نورپردازی در فضای درمان، باید از چراغ‌هایی استفاده شود که علاوه بر کارایی بالا، کاملاً مقرون‌به‌صرفه بوده و انرژی کمتری مصرف کنند.
- صدا: از دیگر مبانی روشنایی در مراکز درمان این است که چراغ‌های مورداستفاده باید تا حد ممکن بی‌صدا یا کم‌صدا باشند. به دلیل آنکه صدای چراغ‌ها می‌تواند در عملکرد کادر درمان در حین عمل جراحی اختلال ایجاد کند. حتی صدای چراغ‌ها می‌تواند در یک فضای آرام موجب آزار بیماران شود.
اصول نورپردازی در فضای درمان
به‌طورکلی نورپردازی در فضای درمان باید به صورتی باشد که اصول زیر در آن رعایت شود:
- روشنایی فضا آرام‌بخش بوده و بیماران در محیط، احساس آرامش داشته باشند.
- سیستم روشنایی باید کاملاً مناسب اقدامات درمانی و عملکرد پزشکان و کادر درمان باشد.
- روشنایی طراحی دکوراسیون داخلی قسمت‌های اداری باید کامل و استاندارد باشد تا هم مراجعان و هم کارکنان احساس خستگی و سردرگمی نکرده و موجب کاهش خستگی کارکنان شود.
جمع‌بندی
در طراحی و اجرای دکوراسیون داخلی، نورپردازی اهمیت زیادی دارد. در این زمینه نورپردازی در فضای درمان بسیار مهم است. به دلیل حساسیت بالای فضای درمان و بیمارستان‌ها، نباید تأثیر نور در مراکز درمانی نادیده گرفته شود. به همین دلیل لازم است تمام مبانی روشنایی در مراکز درمانی بر طبق استانداردهای جهانی باشد. نورپردازی اتاق عمل، اتاق بیماران، راهروها، ایستگاه پرستاری، ورودی مرکز درمانی، بخش پذیرش و حتی بخش اداری نیز اهمیت زیادی دارند. از طرف دیگر چراغ‌های استفاده‌شده در فضای بیمارستان و مراکز درمانی هم باید ویژگی‌های مخصوص را داشته باشند.
کم‌صدا بودن، کیفیت نوردهی و خاصیت ضدعفونی‌کنندگی برخی از ویژگی‌های چراغ‌هایی است که باید در فضای درمان به آن‌ها توجه شود. گروه آرت دیزاین با مدیریت حسام سلیمانی، با بررسی تمام موقعیت‌های فضا، مکان و محیط می‌تواند بهترین طراحی داخلی و نورپردازی را اجرا کند. خلاقیت، نوآوری، احترام به مشتری و رضایت کارفرمایان بزرگ‌ترین سرمایه گروه آرت دیزاین است. برای مشاوره در زمینه طراحی داخلی و کسب اطلاعات بیشتر به صفحه تماس با ما مراجعه کنید.